تحقیق حقوقی حق دفاع متهم

حق دفاع متهم جزء طبیعی و ذاتی نوع بشر است و چیزی نیست که دولتمردان به مردم واگذار کرده باشند و بتواند از آنان سلب نمایند. لذا بر حاکمان است که تدابیر لازم جهت رعایت و حمایت آن فراهم نمایند و امکانات لازم در اختیار متهم بگذارد، تا بتوانند در صورت بی گناهی از اتهامات ناروا تبرئه شود.

حق دفاع متهم یکی از عناصر امنیت قضایی در کنار حق دادخواهی است که باعث آسایش و آرامش حقوقی شهروندان و در نتیجه موجب پیشرفت جامعه بشری در زمینه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و غیره می شود.

رعایت حق دفاع متهم مستلزم آن است که هیچ فردی بدون دلایلی کافی احضار و جلب نشود، و در صورت احضار و جلب بتواند آزادانه و آگاهانه و در فرصت مناسب در دادگاه علنی، بی طرف و در معیت وکیل مدافع از اتهام یا اتهامات روایا ناروا از خودش دفاع کند. این موضع بدان اهمیت است که اعلامیه جهانی حقوق بشر، اعلامیه منطقه ای، قانون اساسی و قوانین عادی کشور بر آن تاکید فراوان دارند و رعایت آن در هر کشوری نشانگر رعایت اصول اخلاقی و سطح فرهنگ بالای آن سامان خواهد بود. این حق منبعث از حق آزادی بشر و اصل طلایی برائت است که بشر در طول سالیان متمادی با زحمات فراوان به آن نائل شده و خونهای بسیاری به پای آن ریخته شده است.

بنابراین رعایت از حق دفاع متهم علاوه بر این که جلوی اشتباهات قضایی را می گیرد، و پایه گذار یکی محاکمه عادلانه، منصفانه و بی غرضانه خواهد بود.

فهرست مطالب

مقدمه

انگیزه انتخاب موضوع

اهمیت موضوع

بخش اول: تعاریف و کلیات

گفتار اول: واژه شناسی، تعریف حق

الف- تعریف حق

ب- تعریف دفاع

ج- تعریف حق دفاع متهم

گفتار دوم: اصل برائت و حق دفاع

گفتار سوم: منابع حق دفاعی متهم

الف- اعلامیه های جهانی و منطقه ای حقوق بشر

- اعلامیه جهانی حقوق بشر

- میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی

ب- در حقوق داخلی

- قانون اساسی

- قوانین عادی

ج- حق دفاع متهم در فقه شیعه

بخش دوم: موارد حقوق دفاعی متهم در مراحل مختلف دادرسی کیفری

گفتار اول: تفهیم حقوق دفاعی

الف- اعلام حق داشتن وکیل

گفتار دوم: تفهیم موضوع و دلایل اتهام یا اتهامت وارده

الف- در مرحله تحقیق

ب- در مراحل قبل از اخذ آخرین دفاع در مرحله تحقیق

گفتار سوم: حق داشتن وکیل مدافع

الف- اهمیت شرکت وکیل مدافع

ب- شرکت وکیل مدافع در مراحل مختلف دادرسی کیفری

گفتار چهارم:آخرین دفاع متهم

گفتار پنجم: حق شکایت از آراء کیفری

گفتار ششم: موارد جزیی دیگر حق دفاع متهم

الف- آزادانه بودن دفاع

ب- دادن فرصت معقول جهت دفاع

بخش سوم: مواردی که بر حق دفاع متهم تاثیر می گذارند

گفتار اول: شیوه احضار و جلب

گفتار دوم: شیوه بازجویی

گفتار سوم: اصل تفکیک مراحل مختلف دادرسی کیفری

گفتار چهارم: قرار بازداشت موقت

گفتار پنجم: خصوصیات دادرسی

الف- علنی بودن دادرسی

ب- ترافعی بودن محاکمه

گفتار ششم: هیات منصفه

نتیجه گیری

*************

بخشهایی گزیده از متن تحقیق دانلودی

اصل برائت و حق دفاع

اصل برائت یکی از بزرگترین نمودارهای آزادی و حقوق انسانی است و از زمانهای دور مورد تقدیس بزرگان آزاد اندیش و دگر اندیش قرار گرفته و در جهت تضمین و تأمین آن تدابیر فراوانی اندیشیده شده است.

این اصل ضامن و حافظ شرافت، حیثیت،آرامش و آسایش حقوقی شهروندان مانع از تجاوز به حقوق فردی آنان می باشد. به موجب اصل مزبور در حقوق مدنی، فرض بر برائت ذمه شهروندان نسبت به همدیگر و در حقوق کیفری، اشخاص برخوردار از فرضیه بی گناهی می باشند و شک و تردید هم به نفع متهم تعبیر خواهد شد، به این معنی که اصل بر عدم ارتکاب رفتار مجرمانه به وسیله شهروندان است و همه افراد بریء از ارتکاب جرم می باشند، مگر اینکه بر حسب مورد شاکی خصوصی و یا مقام تعقیب جامعه با قرائن و دلایل کافی، نزد دادگاه صالح قانونی بی طرف، در یک دادرسی منصفانه که کلیه حقوق دفاعی متهم رعایت شده باشد، ارتکاب جرم از ناحیه اشخاص را به اثبات برسانند. لذا مقتضای این اصل، مصون ماندن افراد از گزند مجازات تا زمان حکم محکومیت می باشد. و هر انسان بی گناه می تواند تحت لوای این اصل از هر گونه تعرض در امان باشد و می توان این اصل را ضامن آزادی ابنای بشری دانست.

موارد جزئی حق دفاع متهم

در مباحث قبلی موارد اساسی و اصلی حق دفاع متهم مورد بررسی قرار گرفت، حال به بررسی موارد جزئی تر حق دفاع متهم که برخی جزء تصمیمات حق دفاع و برخی دیگر در جهت رعایت و حمایت از حق دفاع مهم می باشند، می پردازیم.

آزادی و فرصت دفاع، حق استفاده از مترجم حق مواجهه با شهود، حق معرفی شهود، حق معرفی کارشناس، حق حضوردر مواقع استماع شهادت شهود، معاینه و تحقیق محلی و حق حضور موقع بازرسی محل ، موارد جزیی دیگر حق دفاع محسوب می شوند که تنها به مطالعه چند مورد یعنی آزادی و فرصت دفاع، حق استفاده از مترجم و حق معرفی شهود و کارشناس می پردازیم.

آزادانه بودن دفاع

آزادی مطلق متهم در حین بازجویی و سلامت اراده وی مهمترین اصل اجرای عدالت و امنیت قضایی است. متهم باید آزادانه از خود دفاع نماید و به هر دلیلی که لازم باید استناد نماید. با کمال آزادی مدافعات خود را به عرض دادگاه برساند، و شکل دعوت طرح ریزی آن و سازماندهی آن را متهم تعیین کند.

متهم در کمال آزادی، امنیت، آرامش خاطر، بدون داشتن زنجیر و دستبند و معرض تهدید قرار گرفتن، در نزد قاضی تحقیق حاضر شود و مورد بازجویی قرار گیرد و بتواند شکل و ماهیت دفاع، وکیل مدافع و کارشناس فنی را آزادانه انتخاب نماید.

...