پایان نامه تاریخچه بورس در ایران

مقدمه

بورس سهام در کشورهای پیشرفته، بازار متشکل سرمایه است و وظایف مهمی از تخصیص بهینه منابع و جلب پس اندازها برای امور تولیدی و سودآوری برای سرمایه های مردم را به خوبی انجام می دهد. بدیهی است تامین منابع مالی برای شرکت ها، از مهمترین خصوصیات بورس در کشورهای پیشرفته است.

بورس بازاری است همانند بازارهای دیگر که عده ای جنس هایشان را عرضه می کنند و دیگران آن را می خرند، اما در این بازار جنس مورد معامله، سهام شرکتها یا اوراق قرضه است که دولتها یا شرکتها و موسسات معتبر آن را منتشر می کنند. در بورس برای جلوگیری از ضرر کمتر مقررات سختی اعمال می شود، تا هم شرکتها و هم مردم منتفع شوند.

بورس اوراق بهادار یکی از کانالهای مهم سرمایه گذاری در دنیا به شمار می رود و نبض بازارهای جهان در بورس های مهم کالا و اوراق بهادار می تپد، هم چنین بورس شیوه ای برای جمع آوری سرمایه های کوچک و بزرگ و هدایت آن به اقتصاد کشور و استفاده از آ نها در تولید و ارائه خدمات می باشد و زمینه رشد و توسعه اقتصادی و صنعتی را فراهم نموده و با ایجاد مشاغل جدید و بکارگیری جوانان کشور به مبارزه با بیکاری می پردازد و بسیاری از آسیبهای اجتماعی ناشی از بیکاری نظیر سرقت، بزهکاری و غیره کاهش می یابد.

تاریخچه بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346 تاسیس گردید. این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد.

سابقه بورس اوراق بهادار در جهان متجاوز از 400 سال است.

بورس اوراق بهادار تهران در سال 1346 تاسیس گردید. این سازمان از پانزدهم بهمن ماه آن سال فعالیت خود را با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد. در پی آن سهام شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. اعطای معافیت های مالیاتی شرکت ها و مؤسسه های پذیرفته شده در بورس در ایجاد انگیزه برای عرضه سهام آنها، نقش مهمی داشته است.

طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران تعداد شرکت ها، بانک ها و شرکت های بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با 2/6 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال در سال 57 افزایش یافت. همچنین ارزش مبادلات در بورس از 15 میلیون ریال در سال 1346 به بیش از 150 میلیارد ریال در سال 1357 افزایش یافت.

در سال های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز در بر گرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای عالی انقلاب بود که به موجب آن بانک های تجاری و تخصصی کشور در چهار چوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد و در پی آن شرکت های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر 1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه ای که تعداد آنها از 105 شرکت و مؤسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت. بدین ترتیب در طی این سالها بورس و اوراق بهادار دوران فترت خود را سپری کرد که تا پایان سال 1367 ادامه یافت. ...

تاریخچه بازار فارکس (Forex)

* قبل از جنگ جهانی اول، بانکهای مرکزی هر کشور پول خود را بر حسب مقدار معینی طلا تعریف می کردند و ملزم به خرید و فروش هر مقدار طلا با نرخ تعییین شده بودند. اما ذخایر طلای کشورها محدود بود، بنابراین پول کاغذی پا به میدان گذاشت. عرضه و رونق پول کاغذی تورم و بی ثباتی سیاسی را به دنبال داشت بنابراین نظارت های ارزی را می طلبید.

* در جولای 1944 جنگ جهانی دوم پایان یافت. قرارداد برتون وودز ( نظام پایه طلا - ارز) دلار آمریکا را به عنوان یک پول و ذخیره بین المللی برگزید (در واقع دلار فرزندی است که بعد از جنگ جهانی دوم متولد شد). بر اساس این قرارداد ایالت متحده آمریکا قیمت دلاری هر اونس طلا را در سطح 35 دلار تثبیت کرد و پولهای سایر کشورها با نرخ ثابتی نسبت به دلار تعریف شدند.

انتظار کاهش یا تضعیف ارزش دلار آمریکا در مواجه با کسری تراز پرداخت در اوایل 1971 از دلایل فروپاشی نظام برتون وودز بود. این مساله منجر به خروج وسیع سرمایه از آمریکا شد به طوری که نیکسون رییس جمهور وقت آمریکا قابلیت تبدیل دلار به طلا را لغو نمود.

قابل ذکر است وقتی ارزش پول یک کشور کاهش پیدا کند صادرات آن افزایش و واردات آن کاهش می یابد و از این طریق کسری تراز پرداخت ها از بین می رود به تبع این امر اقتصاد قوی می شود، بیکاری در اقتصاد پایین می آید و نرخ رشد اقتصادی و فعالیت اقتصادی بالا خواهد رفت.

* از آنجا اقتصادهای ملل مختلف در جهات گوناگونی حرکت کردند و یک سری تعدیلات لازم بود. محدودیتهای ورود و خروج سرمایه توسط بیشتر کشورها حذف شدند. شرکت کنندگان اصلی بازار ارز برای تعدیل کردن نرخهای ارزشان بر اساس ارزشهای مورد انتظارشان آزاد گذاشته شدند. (نظام نرخهای شناور ارز) قابل ذکر است در نظام شناور ارز، عرضه و تقاضا، تعیین کننده قیمت ارز می باشد. بنابراین افزایش عرضه یا کاهش تقاضا یک ارز در بازار موجب کاهش قیمت و افزایش تقاضا یا کاهش عرضه موجب افزایش قیمت ارز مورد معامله می شود. ...