پاورپوینت مصر باستان(هنر معماری تمدن)

پاورپوینت مصر باستان(هنر . معماری . تمدن)

nمقدمه

بسیاری از كتب تاریخ هنر، به هنگام پرداختن به هنر تمدن‌های كهن یا تمدن بین‌النهرین را اولین مبحث قرار می‌دهند یا تمدن مصر را. البته شكی وجود نداراد كه قدمت تمدن بین‌النهرین در قیاس با تمدن‌های دیگر بیشتر است. لیكن تمدن بین‌النهرین همواره محل تاخت و تاز اقوام مختلف بوده است و تاریخی آشفته دارد. همین آشفتگی در تنوع و تغییرات مدام در جلوه‌های هنری آن تمدن دیده می‌شود. لذا در آثار هنری باقیمانده از تمدن بین‌النهرین، همان گونه كه دیدیم، به رغم زیبایی و قدرت، نمی‌توان به دنبال یك منشاء و یك منبع الهام و حتی یك شیوه بادوام بود. تمدن بین‌النهرین به رغم سرگذشت پرنشیب و فراز خود، در آثار هنری شكل گرفته در تمدن‌های دیگر، تاثیراتی مهم گذاشته است. حتی در ابتدایی‌ترین تجلیات هنر مصر می‌توان آثاری از این تاثیر مشاهده كرد، اما این تاثیرات، به همان ادوار ابتدایی محدود می‌شود. هنر مصر در این زمینه سرنوشتی كاملاً متفاوت و متضاد با سیر تاریخی بین‌النهرین دارد.

مصر با تاریخی نسبتاً آرام و یكدست كه كمتر تحت هجوم قرار گرفته است، توانست در زمینه‌های هنری، هویتی مستقل و باثبات و دست‌نخورده را برای مدتی بسیار طولانی حفظ نماید.

رود نیل در طول تاریخ، منشاء آبادانی و منبع حیات این سرزمین و ساكنان آن بوده است. با توجه به اینكه این رودخانه از میان دو بیابان خشك صحرای عربستان در شرق و صحرای لیبی در غرب عبور كرده و نوار سبز و حاصلخیزی را در این پهنه خشك و سوزان ایجاد نموده، می‌توان به جرات نیل را شاهرگ حیاتی تمدن مصر دانست.

ساكنین مصر از دو تیره مختلف بوده‌اند. در قسمت شمالی، در دلتای نیل انسان‌هایی از نژاد آسیایی با صورت‌های گرد و پوست‌های روشن می‌زیسته‌اند. ساكنین دره نیل مردمی با جمجه‌ها و صورت‌های كشیده و پوست قهوه‌ای از تیره آفریقاییان بوده‌اند.

این دو تیره در ابتدا حكومت‌های مجزا داشته‌اند و در نتیجه سرزمین مصر به دو قسمت مصر علیا و مصر سفلی تقسیم شده بود. پادشاه نارمر كه در این ایام، حكمران مصر علیا و فرماندهی مقتدر بود، توانست در سال 320ق.م. با تسلیط بر مصر سفی، اتحادی میان دو منطقه بوجود آورد و تاریخ مدون و مستند مصر هم از همین زمان شروع می‌شود.

تاریخ‌نویسان، دوره كهن مصر را به سه بخش تقسیم نموده‌اند:

nدوره پادشاهی كهن (2040 – 3200 ق.م.)؛

nدوره پادشاهی میانه (1650 – 2040 ق.م.)؛

nدوره پادشاهی جدید یا امپراتوری (1070 – 1550 ق.م.).

در میان این ادوار، گاهی كشمكش‌های سیاسی و نظامی نیز رخ می‌داد. لیكن این تنش‌ها چنان ناچیزند كه ما در هنر مصر نوعی یگانگی در موضوع، تلقی و بیان در طول قریب به 2000 سال مشاهده می‌كنیم. هنر مصر را در عهد كهن می‌توان اجمالاً با صفات دینی، ابدیت‌گرا، كاهنی و ایستا توصیف نمود.

باید بدانیم كه قدرت دین در مصر باستان با قدرت پادشاهان یكی بوده، چرا كه پادشاهان مصر خود را دارای نوعی قدرت الهی می‌دانسته‌اند. به پادشان مصر باستان فرعون می‌گفتند و فراعنه موجوداتی جاودانی تلقی می‌شدند كه در مقررات جاری در عالم هستی و حیات طبیعی مشاركت داشته‌اند. به همین دلیل است كه آثار هنری مصر باستان در بیشتر موارد در نقش برجسته‌ها و تندیس پادشاهان و ملكه‌ها (پیكرتراشی) به شكل مقادیر پادشاهان (معماری) و تصویرگری مربوط به زندگی ایشان در این جهان یا جهان پس از مرگ (نقاشی) جلوه‌گر می‌شود

nنقش برجسته‌ها

از قدیمی‌ترین آثار بجای مانده از هنر مصر، لوحی سنگی است كه مربوط به عهد پادشاهی (نارمر) است. این لوح كوچك اطلاعات ارزنده‌ای در مورد زمان این پادشاه و آغاز نظام منسجم و متحد مصر به ما می‌دهد.

نوع ترسیم و ساخت و ساز بدن در اكثر نقش‌ برجسته‌ها تابع روش خاصی است. مطابق این روش، صورت همواره از نیمرخ، بالاتنه از روبرو، پایین تنه شامل باسن و ران و زانو و پا، از نیمرخ نشان می‌دهد. فاصله پاها و نوع ایستادن به گونه‌ای است كه وزن بدن به طور مساوی بر روی پاها پخش می‌‌شود و در نتیجه تركیب ایستادن بسیار استوار و باوقار خواهد بود.

نباید تصور كنید كه این روش ناشی از ناآگاهی هنرمندان مصر از قوانین تصویرگری طبیعی است. برعكس، آثار گوناگون و زیادی وجود دارد كه از دانش و مهارت این هنرمندان آن عهد حكایت می‌كند. تصویر زیر، نقش برجسته‌ای است مربوط به هزاره سوم ق.م. كه مجسمه‌سازان را در حال كار نشان می‌دهد. در این تصویر می‌بینیم كه بدن‌ها به طور طبیعی و منطبق بر نوع كاری كه انجام می‌دهند، تصویر شده‌اند.

nمعماری

گفتیم كه هنر مصر كهن از اساس، هنری است دینی و ابدیت‌گرا. بدین معنی كه مهمترین پدیده‌های زندگی انسان‌ها آن وقایعی بوده كه به نوعی با ماورای طبیعی ارتباط داشته است. در این میان مرگ به عنوان مرز اتصال و دروازه ورود به جهان دیگر از اهمیت استثنایی برخوردار بود. به همین جهت برجسته‌ترین آثار معماری به جای مانده را، مقبره‌ها و معابد تشكیل می‌دهند. از بنای منازل مسكونی و ساختمان‌های عادی اثری باقی نمانده، چرا كه این بناها اغلب از تنه درخت و نی ساخته می‌شده است.